Jak czytać pasek wynagrodzenia?
Pasek wynagrodzenia to istotny dokument, który przedstawia szczegółowe informacje o składnikach wypłaty, w tym o wszelkich potrąceniach i dodatkach. Jest on wydawany w formie papierowej, ale coraz częściej firmy decydują się na jego wersję elektroniczną. Służy przede wszystkim jako przejrzyste zestawienie podstaw obliczania wynagrodzenia pracownika.
Co to jest pasek wynagrodzenia?
Pasek wynagrodzenia zawiera informacje o składnikach miesięcznej wypłaty pracownika. Zawiera on różne dane np. wynagrodzenie zasadnicze, premie, prowizje, dodatki za pracę w nocy, w niedzielę, święta czy za nadgodziny. Dodatkowo na pasku znajdują się informacje o zaliczkach na podatek dochodowy, składkach na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.
Jak czytać pasek wynagrodzenia?
Aby prawidłowo odczytać pasek wynagrodzenia, należy zwrócić uwagę na poszczególne elementy:
- Dane firmy i pracownika – Sprawdź, czy znajdują się na nim wszystkie niezbędne dane, czyli NIP, REGON firmy, dane pracownika i data sporządzenia dokumentu.
- Składniki wynagrodzenia – Zwróć uwagę na poszczególne elementy składające się na wynagrodzenie brutto, czyli wynagrodzenie zasadnicze, premie, prowizje, dodatki.
- Potrącenia – Sprawdź wysokość zaliczki na podatek dochodowy, składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne czy innych potrąceń.
- Kwota netto – To kwota, którą otrzymujesz na rachunek bankowy. Porównaj ją z wysokością wynagrodzenia brutto i sprawdź, czy zgadza się z naliczeniami i potrąceniami.
Pasek płacowy określa różne składniki wynagrodzenia. Szczegółowo są to:
- wynagrodzenie zasadnicze,
- premia uznaniowa,
- premia regulaminowa,
- dodatki za pracę nocną i świąteczną,
- dodatki za nadgodziny,
- prowizje,
- informacje o zaliczkach na podatek dochodowy,
- składki na ubezpieczenia,
- wpłaty na PPK,
- okazjonalne potrącenia np. na rzecz egzekucji komorniczej.
Czy pasek płacowy jest obowiązkowy?
W Polsce wystawienie paska płacowego nie jest obowiązkowe. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy zostało to uregulowane przez wewnątrzzakładowe przepisy np. układ zbiorowy czy regulamin pracy.
Co ważne, każdy pracownik ma prawo poprosić o udostępnienie tych dokumentów, które stanowią podstawę do naliczania jego wynagrodzenia. Można powoływać się na art. 85 $ 5 Kodeksu pracy, aby sprawdzić, na jakiej podstawie została obliczona wypłata. Wówczas pracodawca jest zobowiązany, aby udostępnić nie tylko pasek płacowy, ale również inne dokumenty niezbędne do wyliczenia wynagrodzenia, czyli:
- wyciąg z imiennej listy płac,
- regulamin pracy, wynagrodzenia, premiowania czy układ zbiorowy,
- listę obecności,
- kartę ewidencji czasu pracy z wnioskami o udzielenie czasu wolnego w zamian za pracę w nadgodzinach.
Coraz więcej firm decyduje się na elektroniczne paski płacowe. Są one wygodne, szybkie w dystrybucji, bezpieczne dzięki szyfrowaniu danych i ekologiczne. Pracownik ma do nich łatwy dostęp, np. poprzez platformę. Dzięki temu może wyświetlić ją w dowolnie wybranym momencie bez uprzedniej prośby. Celem e-pasków jest też zmniejszenie liczby pośredników i ułatwienie archiwizacji dokumentów z systemu kadrowo płacowego.
Jakie są zalety paska płacowego?
Pasek płacowy jest korzystny zarówno dla pracodawcy, jak i pracownika. Ma wiele plusów, z czego szczególnie warto wyróżnić umożliwienie pracownikom samodzielnego sprawdzenia, czy ich wynagrodzenie jest obliczane prawidłowo. Daje także możliwość systematycznej weryfikacji wyliczeń przez pracodawców.
Czy pasek wynagrodzenia zastępuje druk ZUS IMIR (dawniej RMUA)?
Chociaż pasek płac i ZUS IMIR (dawniej RMUA) zawierają podobne informacje związane z wynagrodzeniem, są to dwa różne dokumenty. Pasek wynagrodzenia podaje dane dotyczące składników wynagrodzenia brutto i netto, potrąceń podatkowych, składek na ubezpieczenie zdrowotne czy innych potrąceń oraz dodatków. ZUS IMIR z kolei koncentruje się wyłącznie na składkach na ubezpieczenia społeczne, które odprowadzane są przez pracodawcę do ZUS-u. Dokument ten ma informować pracownika o odprowadzanych kwotach na jego indywidualne konto ubezpieczeniowe.
W związku z tym pasek wynagrodzenia raczej nie zastępuje comiesięcznego druku ZUS IMIR. Może to nastąpić, ale wyłącznie wtedy, gdy zawiera dane określone w art. 41 ust. 3-5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Z kolei druk ZUS IMIR nie może zastąpić paska wynagrodzeń, bo zawiera mniej informacji.
