Czy numer NIP jest potrzebny przy prowadzeniu działalności nierejestrowanej?

Aktywność gospodarcza prowadzona w formie działalności nierejestrowanej jest uznawana za specyficzną odmianę biznesu, głównie ze względu na uproszczenia dotyczące wymogów podatkowych. Osoby, które decydują się na tę formę działalności, są często zwolnione z wielu obowiązków ciążących na typowych przedsiębiorcach. Czy ułatwienia obejmują również brak konieczności posiadania NIP-u? O tym dowiesz się w dzisiejszym artykule.

Działalność nierejestrowana – na czym polega?

Działalność nierejestrowana jest zdefiniowana w artykule 5. ustawy Prawo przedsiębiorców i określana jest tam jako „działalność”. Aby zaklasyfikować przedsiębiorcę jako wykonującego działalność nierejestrowaną, musi on spełniać jednocześnie dwie kryteria określone w art. 5 ust. 1 tej ustawy: po pierwsze jego przychody z takiej działalności nie mogą przekraczać w żadnym miesiącu 75% minimalnego wynagrodzenia (od 1 lipca 2023 roku wynosi 2700 zł, a w roku 2024 zmienia się dwukrotnie – od stycznia do końca czerwca będzie to 3 181,50 zł, a od lipca do grudnia wzrośnie do 3 225 zł). Po drugie przedsiębiorca nie może prowadzić żadnej formy działalności gospodarczej w ciągu ostatnich 60 miesięcy.

Gdy przychody przekroczą ustalony limit, działalność staje się formalnie działalnością gospodarczą i przedsiębiorca zobowiązany jest do rejestracji swojej firmy w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEiDG) w ciągu 7 dni. Innymi słowy, póki przychody przedsiębiorcy nie przekroczą ustanowionego progu, nie musi on rejestrować swojej firmy, prowadząc tym samym działalność określoną jako nierejestrowana, która zgodnie z ustawą nie jest traktowana jako pełnoprawna działalność gospodarcza.

Czym jest obowiązek identyfikacyjny?

Zgodnie z ustawą o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników każda osoba czy jednostka, która posiada status podatnika i płatnika, w tym również osoby realizujące działalność nierejestrowaną, jest zobligowana do przestrzegania obowiązku ewidencyjnego, jak określa to art. 2 ust. 1 tej ustawy. W ramach tego obowiązku wymagane jest posiadanie identyfikatora podatkowego, który przybiera jedną z dwóch form:

  • numer PESEL, który jest przypisany podatnikom będącym osobami fizycznymi, którzy nie są zarejestrowani jako płatnicy VAT ani nie prowadzą działalności gospodarczej,
  • numer NIP, przeznaczony dla innych rodzajów podmiotów, które podlegają obowiązkowi ewidencyjnemu, o którym mówi artykuł 2.

Osoby fizyczne, które nie prowadzą działalności gospodarczej i nie są zarejestrowane jako podatnicy VAT, mogą korzystać z numeru PESEL jako swojego identyfikatora podatkowego. To oznacza, że osoby prowadzące działalność nierejestrowaną nie są zobowiązane do uzyskiwania numeru NIP, gdyż wystarczający jest ich numer PESEL. Jednak istnieje wyjątek od tej reguły, który dotyczy sytuacji, kiedy mimo braku formalnej rejestracji działalności gospodarczej, konieczna jest rejestracja do VAT w określonych okolicznościach. Tę kwestię warto dokładniej zbadać, aby zrozumieć jej konsekwencje dla osób prowadzących działalność nierejestrowaną.

Działalność nierejestrowana a ustawa o VAT

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług definicja działalności gospodarczej obejmuje wszelkie działania podejmowane przez producentów, handlowców, usługodawców, osoby wydobywające zasoby naturalne, rolników oraz osoby wykonujące wolne zawody. Działalność ta charakteryzuje się przede wszystkim ciągłym wykorzystywaniem towarów oraz wartości niematerialnych i prawnych w celu osiągnięcia zysku. Na podstawie tej definicji nawet osoby prowadzące działalność nierejestrowaną można zakwalifikować jako wykonujące działalność gospodarczą.

Art. 15 ust. 1 tej samej ustawy o VAT definiuje podatników jako osoby prawne, jednostki organizacyjne bez osobowości prawnej i osoby fizyczne, które samodzielnie prowadzą działalność gospodarczą według opisu w ust. 2, niezależnie od zamierzonych celów lub osiąganych wyników tej działalności. W uproszczeniu ustawodawca uznaje za podatnika VAT każdą osobę fizyczną, czy to prowadzącą działalność gospodarczą, czy nie, oraz różne formy organizacyjne.

Dodatkowo art. 96 ust. 1 tej samej ustawy nakłada na podatników VAT obowiązek złożenia naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenia rejestracyjnego dla celów VAT.

Kiedy powstaje obowiązek posiadania NIP-u dla osób prowadzących działalność nierejestrowaną?

NIP, czyli Numer Identyfikacji Podatkowej, jest przypisany pewnym kategoriom podatników, jak określa to ustawa o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników. Zgodnie z art. 2 ust. 1 tej ustawy zarówno osoby fizyczne, jak i osoby prawne oraz jednostki organizacyjne bez osobowości prawnej, które są uznawane za podatników na mocy innych ustaw, muszą spełniać obowiązki ewidencyjne.

Obowiązek ten dotyczy wszystkich podmiotów uznanych za podatników i płatników, niezależnie od ich formy prawnej. W ramach identyfikacji podatkowej wyróżniamy dwa główne typy identyfikatorów:

  • numer PESEL, stosowany przez osoby fizyczne, które nie są zarejestrowanymi podatnikami VAT ani nie prowadzą działalności gospodarczej,
  • NIP, który jest wymagany od innych podmiotów objętych obowiązkiem ewidencyjnym wspomnianym w art. 2.

Na podstawie art. 5 ust. 1 omawianej ustawy podatnicy zobowiązani są do złożenia jednorazowego zgłoszenia identyfikacyjnego do odpowiedniego organu skarbowego lub innego organu wskazanego w specjalnych przepisach, niezależnie od liczby opłacanych podatków, formy opodatkowania czy liczby prowadzonych działalności.

Art. 5 ust. 2 wymienia dane, które powinny znaleźć się w zgłoszeniu identyfikacyjnym osób fizycznych, takie jak pełne imię i nazwisko, imiona rodziców, data i miejsce urodzenia, płeć, nazwisko rodowe, obywatelstwo, adres zamieszkania, typ i numer dokumentu tożsamości oraz numer PESEL (jeśli został przydzielony).

Zgodnie z art. 5 ust. 2a, osoby fizyczne, które nie prowadzą działalności gospodarczej i nie są zarejestrowanymi podatnikami VAT, nie muszą składać tego zgłoszenia, jeśli posiadają numer PESEL. Natomiast art. 5 ust. 4 precyzuje, że zgłoszenie identyfikacyjne podatników będących osobami fizycznymi, którzy prowadzą działalność gospodarczą, powinno zawierać dodatkowo informacje o nazwie firmy, adresach miejsc prowadzenia działalności, numerze REGON, organie ewidencyjnym, kontach bankowych, miejscu przechowywania dokumentacji rachunkowej oraz szczegółach dotyczących rodzaju działalności.

Formularz CEIDG-1 jest stosowany przez przedsiębiorców do dokonania zgłoszenia identyfikacyjnego, na podstawie którego przypisywany jest NIP. W kontekście tych przepisów ważne jest, aby wiedzieć, jakiego identyfikatora podatkowego powinni używać przedsiębiorcy prowadzący działalność nierejestrowaną – NIP czy PESEL.

Działalność nierejestrowana a status osoby fizycznej

W kontekście dyskusji o statusie podatkowym osób prowadzących działalność nierejestrowaną ważne jest ustalenie, czy takie osoby powinny używać numeru PESEL, czy NIP. Zgodnie z art. 5 ustawy Prawo przedsiębiorców, zaktualizowanego od 1 lipca 2023 roku, nie uznaje się za działalność gospodarczą takiej, która jest prowadzona przez osobę fizyczną, osiągającą przychody nieprzekraczające miesięcznie 75% minimalnego wynagrodzenia, pod warunkiem że osoba ta nie prowadziła działalności gospodarczej w ciągu ostatnich pięciu lat.

Nowy limit 75% minimalnego wynagrodzenia, który zaczął obowiązywać od 1 lipca 2023 roku, oznacza, że przychód z działalności nierejestrowanej nie może przekroczyć 2700 zł miesięcznie. Przed tą datą limit wynosił 50% minimalnego wynagrodzenia.

Osoba prowadząca działalność nierejestrowaną ma opcję zgłoszenia swojej działalności do CEiDG, przekształcając ją tym samym w działalność gospodarczą od daty określonej we wniosku. Ustawa Prawo przedsiębiorców umożliwia prowadzenie działalności na niewielką skalę bez konieczności rejestracji w CEiDG i opłacania składek ZUS.

W świetle tych regulacji osoba prowadząca działalność nierejestrowaną nie jest traktowana jako podmiot gospodarczy w pełnym tego słowa znaczeniu. W związku z tym tacy podatnicy zazwyczaj nie są zobowiązani do posiadania NIP, a wystarczający jest ich numer PESEL.

Artykuły, które mogą Cię zainteresować

post-thumbnail

Pełna księgowość w jednoosobowej działalności gospodarczej

30 September 2024

Pełna księgowość, choć zazwyczaj kojarzona z dużymi firmami, coraz częściej jest wymagana również w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej (JDG). W Polsce przedsiębiorcy prowadzący JDG są zobowiązani...

post-thumbnail

Ulga na start – kto może z niej skorzystać?

27 September 2024

Ulga na start to jedno z kluczowych rozwiązań wspierających nowych przedsiębiorców w Polsce. Dzięki niej osoby rozpoczynające działalność gospodarczą mogą przez 6 miesięcy uniknąć płacenia składek...

post-thumbnail

Jednoosobowa działalność gospodarcza a śmierć przedsiębiorcy

10 June 2024

Jakie są konsekwencje prawne zgonu właściciela jednoosobowej działalności gospodarczej? Czy firma automatycznie przestaje działać? Czy istnieje możliwość odziedziczenia takiej działalności? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w...

0

Aktywnych oddziałów

0

Zadowolonych klientów

0

+

Obsłużonych branż

0

Dokumentów zaksięgowanych w 2023 r.

Dlaczego my?

PG Partner Gospodarczy to profesjonalne biuro rachunkowe z oddziałami w 10 największych miastach w Polsce.

  • Doświadczony i silny zespół

    Zatrudniamy profesjonalistów, którzy nie tylko zaksięgują Twoje dokumenty, ale też podzielą się wiedzą, doradzą w kwestiach biznesowych oraz podatkowych.

Otrzymaliśmy łącznie
1 6 5
opinii ze średnią
4 , 9 8

Opinie

Jakub Grajek
Jakub Grajek
08:26 18 Nov 24
Polecam w 100% ! Rzetelna i wykfalifikowana kadra spełni oczekiwania najbardziej wymagających.
Koray Kemaloğlu
Koray Kemaloğlu
12:50 14 Nov 24
Rozwiązali mój problem, który ciągnął się przez rok! Najbardziej rozsądna cena na rynku. Gorąco polecam!
Roman Kolesov
Roman Kolesov
10:16 14 Nov 24
Polecam ich każdemu, kto robi B2B lub potrzebuje usług księgowych, odpowiedział na wiele moich pytań i wszystko ładnie i łatwo uporządkował, moim zdaniem cena jest bardzo dobra za usługę.
Krystian Klesiński
Krystian Klesiński
09:31 13 Nov 24
Jestem zadowolony ze współpracy z p. Kingą :)
ula ula
ula ula
09:12 05 Nov 24
Polecamy PG Partner Gospodarczy w Poznaniu. Bardzo profesjonalne biuro, pomocna księgowa i kadrowa, komunikacja na najwyższym poziomie, zawsze na czas i rzetelnie.
Oksana
Oksana
11:38 31 Oct 24
Księgowi tutaj są dobrze wykwalifikowani i świadczą naprawdę dobre usługi.
Sylwia Kecher
Sylwia Kecher
12:31 28 Aug 24
Jestem bardzo mile zaskoczona współpraca z p. Kingą Kurzawą 😊To sama przyjemność !!!Profesjonalizm, łatwość kontaktu, obsługa na najwyższym poziomie to cechy, które mogą opisać naszą współpracę. Serdecznie polecam wszystkim tym, którzy chcą skupić się na swojej profesji i rozwijaniu firmy a formalności oddać w ręce profesjonalistów.Pozdrawiam Sylwia KecherRoluxa MDR Sp. z o.o.
Bogusław Korycki
Bogusław Korycki
15:17 28 Jun 24
Jestem bardzo zadowolony zw współpracy z biurem rachunkowym Partner Gospodarczy, a szczególnie ze współpracy z Panią Justyną W. :)
Karolina Wożniak
Karolina Wożniak
17:12 30 Apr 24
Polecam 😊
Ростислав Ясинский
Ростислав Ясинский
13:47 26 Apr 24
Świetna obsługa. Bardzo wykwalifikowani i doświadczeni księgowi. Wszystkie problemy są rozwiązywane szybko i pomyślnie. Zawsze miło jest komunikować się z pracownikami.
paul
paul
06:12 25 Apr 24
Świetna obsługa! Edyta bardzo pomocna!
Nina Zhyshkevich
Nina Zhyshkevich
17:59 24 Apr 24
Gorąco polecam usługi księgowe firmy PG Partner Gospodarczy.Współpracuję z Panią Svetlaną oraz Panią Ewą od około dwóch lat i jestem zachwycona poziomem obsługi, jaki otrzymuję. Od samego początku kontakt był bardzo przyjemny i profesjonalny.Pani Svetlana i Pani Ewa zawsze dotrzymują terminów i rzetelnie wykonują swoje obowiązki. Mogę liczyć na ich pomoc w każdej sprawie i zawsze otrzymuję wyczerpujące odpowiedzi na wszystkie nurtujące mnie pytania.Cenię sobie również ich kompetencję i wiedzę merytoryczną. Czuję się bezpiecznie, wiedząc, że moje finanse są w dobrych rękach.Oprócz profesjonalizmu, Pani są również bardzo miłe i uprzejme. Współpraca z nimi to czysta przyjemność!Doceniam ich cierpliwość i zrozumienie w tłumaczeniu skomplikowanych kwestii księgowych. Zawsze potrafią wyjaśnić wszystko w prosty i zrozumiały sposób, co jest dla mnie niezwykle ważne.Jeśli szukasz rzetelnej i kompetentnej firmy księgowej, z czystym sumieniem mogę polecić PG Partner Gospodarczy. Jestem przekonana, że nie zawiodą się Państwo!Dodatkowe zalety:Szybka komunikacjaKonkurencyjne cenyMożliwość korzystania z usług online
Kuba
Kuba
10:04 23 Apr 24
wspolpracuje z PG od 5 lat, bardzo pomocni i profesjonalni.Zawsze ktos odbierze telefon i pomoze/doradzi.polecam
Jakub Cichocki
Jakub Cichocki
17:43 07 Mar 23
Mając okazje pracować z wieloma biurami rachunkowymi, to mogę polecić z czystym sumieniem, zespół niezwykle rzetelnych, skrupulatnych i pracowitych księgowych i kadrowych.
Iza Dróżdż
Iza Dróżdż
17:44 03 Aug 21
Współpracuję z biurem dopiero od kilku miesięcy, ale dzięki Pani Ani i Milenie znajduję odpowiedzi na wszystkie moje wątpliwości i śpię spokojnie. Takiego biura jak PG Partner szukałam kilka lat i nie spodziewałam się, ze znajdę kogoś dla kogo nadal liczy się jakość. Zdecydowanie polecam!!!
Przemek
Przemek
21:06 15 Apr 21
Łukasz Sturma
Łukasz Sturma
16:33 15 Apr 21
Konrad Nowak
Konrad Nowak
19:42 14 Apr 21
Rzetelność, sumienność, solidność, profesjonalizm, bardzo dobry kontakt oraz właściwe podejście do klienta sprawiają, że z pełnym przekonaniem mogę rekomendować współpracę z Biurem Rachunkowym PG Partner Gospodarczy sp. z o.o. Gorąco polecam.
Andrii Zaborovskyi
Andrii Zaborovskyi
18:07 14 Apr 21
Dzień dobry. Od 2020 roku nasza firma współpracuje z PG PARTNER GOSPODARCZY Sp. z o. o. W tej firmie pracują doświadczeni pracownicy znający swoją pracę. Zawsze pomogą w rozwiązywaniu trudnych problemów. Polecam firmę jako solidnego partnera.
Marek Paweł
Marek Paweł
14:10 14 Apr 21
PG Partner Gospodarczy obsługuje naszą firmę od roku. Obsługa na wysokim poziomie, na czas, pełen profesjonalizm. Sympatycznie, wesoło i po prostu normalnie :) W porównaniu z innymi biurami księgowymi, które znam PG jest z pewnością w czołówce. Polecam
Jacek B. Roszak
Jacek B. Roszak
09:10 08 May 20
Bardzo dziękuję przede wszystkim za rzeczowe i proste wytłumaczenie zawiłości przepisów dotyczących przedsiębiorcy w tym kraju. Współpraca z PG przyniosła naszej firmie wiele korzyści. Serdecznie pozdrawiam zwłaszcza panią A.Polecam każdemu ofertę księgową PG, nie tylko z uwagi na kompetencje i wiedzę, ale i miłą atmosferę oraz fakt, że "będzie dobrze" oznacza w praktyce że naprawde tak będzie ;)
Zobacz wszystkie opinie
js_loader
Sprawdź opinie wybranego biura rachunkowego

Dedykowany system CRM dostarcza Cogitech