"

Jednoosobowa działalność gospodarcza a śmierć przedsiębiorcy

Jakie są konsekwencje prawne zgonu właściciela jednoosobowej działalności gospodarczej? Czy firma automatycznie przestaje działać? Czy istnieje możliwość odziedziczenia takiej działalności? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w dzisiejszym artykule.

Czy istnieje możliwość dalszego prowadzenia firmy po śmierci właściciela?

Jednoosobowa działalność gospodarcza funkcjonuje pod imieniem i nazwiskiem właściciela, co oznacza, że wszelkie aktywa są jego własnością. Firma nie ma własnej osobowości prawnej odseparowanej od przedsiębiorcy. Identyfikatory takie jak NIP i REGON są przypisane bezpośrednio do osoby fizycznej. Z tego względu zgon właściciela jednoosobowej działalności gospodarczej zasadniczo uniemożliwia dalsze prowadzenie firmy, chyba że zostanie powołany zarząd sukcesyjny.

To wiąże się z zakończeniem umów pracowniczych, wygaśnięciem wszelkich licencji, koncesji oraz pozwoleń, a także niemożnością dalszego dokonywania rozliczeń podatkowych. Na dzień zgonu przedsiębiorcy wszystkie umowy o pracę zawarte z zatrudnionymi automatycznie się rozwiązują. Jeśli pracownicy mieli jakiekolwiek roszczenia finansowe względem pracodawcy, wówczas przechodzą one na spadek. Oznacza to, że spadkobiercy muszą być gotowi do ich spłacenia.

Zgodnie z art. 12 ust. 1b ustawy o ewidencji i identyfikacji podatników numer NIP przypisany do przedsiębiorcy traci ważność z chwilą wygaśnięcia możliwości powołania zarządcy sukcesyjnego (do dwóch miesięcy po śmierci przedsiębiorcy). Zgon osoby fizycznej będącej podatnikiem prowadzi do jego wykreślenia z rejestru podatników VAT (jeżeli nie zostanie ustanowiony zarząd sukcesyjny).

Obowiązki podatkowe dopełniane przez spadkobierców

Zarząd sukcesyjny może być ustanowiony zarówno przez przedsiębiorcę za jego życia, jak i przez spadkobierców po jego śmierci. Ważne jest, aby pamiętać, iż możliwość mianowania zarządcy sukcesyjnego wygasa po upływie dwóch miesięcy od daty śmierci przedsiębiorcy.
W sytuacji, gdy zarząd sukcesyjny nie zostanie ustanowiony, należy założyć, że z chwilą śmierci przedsiębiorcy, jego działalność gospodarcza przestaje istnieć jako jednostka prawna.

Na mocy art. 97 Ordynacji podatkowej spadkobiercy przejmują określone w przepisach prawa majątkowe i obowiązki zmarłego podatnika. Dodatkowo art. 98 tej ustawy określa, że w kwestii odpowiedzialności spadkobierców za zobowiązania podatkowe spadkodawcy stosuje się regulacje Kodeksu cywilnego dotyczące akceptacji lub odrzucenia spadku oraz odpowiedzialności za długi spadkowe. Jednak spadkobiercy nie muszą osobiście dokonywać obliczeń podatkowych ani składać deklaracji podatkowych w imieniu zmarłego.

śmierć przedsiębiorcy

Zgodnie z art. 100 Ordynacji podatkowej to organ podatkowy wyznacza w jednej decyzji zakres odpowiedzialności bądź praw każdego ze spadkobierców, bazując na ostatecznych decyzjach dotyczących zmarłego oraz jego zobowiązań wynikających ze złożonych deklaracji. W przypadku, gdy deklaracja spadkodawcy była niepoprawna lub nie została złożona, organ podatkowy ustala zakres odpowiedzialności spadkobierców, określając np. kwotę do zapłaty lub nadpłaty.

Oznacza to, że spadkobiercy nie są zobligowani do samodzielnego obliczenia i zapłaty podatku dochodowego za okres od początku roku podatkowego do dnia śmierci przedsiębiorcy, ani do składania rocznego zeznania podatkowego za zmarłego przedsiębiorcę.
W kontekście zobowiązań podatkowych spadkobiercy otrzymują od organu podatkowego stosowną decyzję. Nie należy do ich obowiązków składanie deklaracji podatkowych za zmarłą osobę. Podatek będący częścią pasywów spadku jest płatny na podstawie decyzji wydanej przez naczelnika urzędu skarbowego. Spadkobiercy mają 14 dni na zapłatę podatku od momentu otrzymania dokumentu.

Zobowiązania podatkowe po zgonie przedsiębiorcy

Kiedy przedsiębiorca jest aktywnym podatnikiem VAT, spadkobiercy nie muszą zajmować się wyrejestrowywaniem zmarłego przedsiębiorcy z rejestru poprzez składanie formularza VAT-Z. Zgodnie z art. 96 ust. 7 ustawy o podatku od towarów i usług zadaniem naczelnika urzędu skarbowego jest automatyczne wykreślenie podatnika po jego śmierci, bez konieczności wnioskowania o to przez spadkobierców.

Podobnie sprawa wygląda z obowiązkiem sporządzenia remanentu likwidacyjnego, określonym w art. 14 ust. 5 ustawy o VAT. Zgodnie z przepisami to podatnicy, w tym dziedziczone przedsiębiorstwo ze statusem podatnika, są zobowiązani do wykonania tej czynności, a nie spadkobiercy zmarłego podatnika VAT. Potwierdza to interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 29 kwietnia 2021 roku, który wyjaśnia, że spadkobierca, który nie przejmuje działalności gospodarczej zmarłego, nie jest zobowiązany do składania deklaracji za okresy niezamknięte przez zmarłego ani do sporządzenia remanentu likwidacyjnego oraz opodatkowania towarów w nim zawartych.

Sprzedaż majątku przez spadkobierców

Sprzedaż majątku nabytego w drodze spadku przez spadkobierców nie podlega opodatkowaniu VAT. Transakcje dokonane przez osoby fizyczne w ramach zarządzania własnym majątkiem prywatnym wyłączone są z kręgu obowiązków podatników VAT.

Należy pamiętać, że termin „majątek prywatny” nie jest bezpośrednio używany w ustawie o VAT, ale wynika z interpretacji art. 15 ust. 2 tej ustawy. Odniesienie można znaleźć w orzeczeniu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, dotyczącym opodatkowania sprzedaży części majątku prywatnego przez osobę będącą podatnikiem VAT, która nie była wykorzystywana w działalności gospodarczej.

Majątek prywatny to część majątku osoby fizycznej nieprzeznaczona i niewykorzystywana w celach działalności gospodarczej. Jeśli spadkobierca nie zamierza wykorzystywać majątku nabytego w spadku do celów gospodarczych, a jedynie dokona jego sprzedaży, nie będzie uznany za podatnika VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT. Oznacza to, że działając w ramach prawa do dysponowania własnym majątkiem, nie będzie podlegał obowiązkom podatnika VAT.

Spadkobiercy nie są więc zobowiązani do płacenia VAT z tytułu sprzedaży majątku otrzymanego w spadku ani do składania w tym zakresie deklaracji JPK VAT. Odpłatne zbycie rzeczy ruchomych nabytych po zmarłym przedsiębiorcy zostaje zwolnione z opodatkowania, jeżeli sprzedaż nastąpi po upływie sześciu miesięcy od nabycia i nie będzie prowadzona w ramach działalności gospodarczej przez spadkobiercę.

Artykuły, które mogą Cię zainteresować

post-thumbnail

Pełna księgowość w jednoosobowej działalności gospodarczej

30 September 2024

Pełna księgowość, choć zazwyczaj kojarzona z dużymi firmami, coraz częściej jest wymagana również w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej (JDG). W Polsce przedsiębiorcy prowadzący JDG są zobowiązani...

post-thumbnail

Ulga na start – kto może z niej skorzystać?

27 September 2024

Ulga na start to jedno z kluczowych rozwiązań wspierających nowych przedsiębiorców w Polsce. Dzięki niej osoby rozpoczynające działalność gospodarczą mogą przez 6 miesięcy uniknąć płacenia składek...

post-thumbnail

Jednoosobowa działalność gospodarcza a śmierć przedsiębiorcy

10 June 2024

Jakie są konsekwencje prawne zgonu właściciela jednoosobowej działalności gospodarczej? Czy firma automatycznie przestaje działać? Czy istnieje możliwość odziedziczenia takiej działalności? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w...

0

Aktywnych oddziałów

0

Zadowolonych klientów

0

+

Obsłużonych branż

0

Dokumentów zaksięgowanych w 2023 r.

Dlaczego my?

PG Partner Gospodarczy to profesjonalne biuro rachunkowe z oddziałami w 10 największych miastach w Polsce.

  • Doświadczony i silny zespół

    Zatrudniamy profesjonalistów, którzy nie tylko zaksięgują Twoje dokumenty, ale też podzielą się wiedzą, doradzą w kwestiach biznesowych oraz podatkowych.

Otrzymaliśmy łącznie
1 2 5
opinii ze średnią
4 , 9 8

Opinie

Michał Czarnecki
Michał Czarnecki
10:19 19 Aug 24
Gorąco polecam - usługi księgowe prowadzone są bardzo sumiennie i zawsze terminowo :)
Krystian Goc
Krystian Goc
05:51 13 Aug 24
Zawsze wszystko profesjonalnie i na czas. Współpraca z Panią Anią to czysta przyjemność. Polecam to biuro.
Specbud Wiktor Bereda
Specbud Wiktor Bereda
09:04 02 Jul 24
Po kilku latach współpracy z biurem PG Partner Gospodarczy możemy stanowczo powiedzieć, że nigdy nie mieliśmy tak profesjonalnej obsługi. Nasze relacje biznesowe opierają się na partnerstwie, rzetelności, sumienności, a przede wszystkim terminowości. Zarówno Pani Anna Duda, jak również Pani Ewa Cesarz cechują się profesjonalizmem i chęcią współpracy. Nigdy nie zdarzyło się abyśmy oczekiwali dłużej na jakąkolwiek odpowiedź ze strony biura- wszelkie sprawy omawiane są na bieżąco.
Iwona Stolarska
Iwona Stolarska
10:46 20 May 24
Polecam usługi świadczone przez biuro PG Partner. Pracownicy mają ogromną wiedzę i są bardzo pomocni. Miesieczne deklaracje księgowe i kadrowe wysyłane są na czas. Pomoc Pani Ani przy kontakcie z Urzędem Skarbowym oraz pomoc w wysyłce sprawozdania rocznego była nieoceniona. Dzięki pracy Pani Ani, Magdy i Weroniki mogę zajmować się prowadzeniem działalności nie martwiąc się o sprawy księgowe.
Leszek L.
Leszek L.
09:31 13 May 24
Gorąco polecam.. współpraca bezproblemowa... Pani Ania miła uśmiechnięta nigdy nas nie zawiodła...
Forge Play
Forge Play
16:12 10 May 24
Zdecydowanie polecam całą firmę jak i panią Kowalską zajmującą kadrami i płacami.
Jubiler Kroza
Jubiler Kroza
10:13 10 May 24
Współpracujemy z księgową Pani Svetlaną oraz kadrowej Pani Magdaleną od dwóch lat. Polecamy! Ich profesjonalizm, uprzejmość i zaangażowanie w naszą firmę zasługują na najwyższe pochwały. Zawsze cierpliwie odpowiadają na nasze pytania, co pomaga nam czuć się pewnie w kwestiach finansowych.
Żaneta Duliban
Żaneta Duliban
08:08 10 May 24
Kadry w mojej Spółce prowadzi Pani Magda, z którą mam bezproblemowy kontakt sms, mail i telefoniczny. Zawsze chętnie odpowie na każde pytanie, a wszystkie dokumenty są na czas.Polecam współpracę :))
B2B Service
B2B Service
08:55 25 Apr 24
Bardzo chciałbym podzielić się moimi wrażeniami na temat biura rachunkowego PG Partner Gospodarczy w Katowicach, a zwłaszcza mojej księgowej, Pani Annie Dudzie. Od momentu rozpoczęcia współpracy z tym biurem, doświadczyłem profesjonalizmu, zaangażowania i niezwykłej precyzji w prowadzeniu mojej księgowości.Pani Anna Duda wykazuje się ogromną wiedzą oraz doświadczeniem w dziedzinie księgowości, zawsze służąc mi pomocą w rozwiązywaniu wszelkich problemów. Jej staranność i dokładność w pracy dają mi pewność, że moje finanse są w najlepszych rękach.Dodatkowo, biuro rachunkowe PG Partner Gospodarczy w Katowicach jest miejscem, które cechuje profesjonalizm, elastyczność i otwartość na potrzeby klienta. Obsługa jest zawsze uprzejma i pomocna, a wszelkie sprawy są załatwiane sprawnie i terminowo.Zdecydowanie polecam biuro rachunkowe PG Partner Gospodarczy oraz Panią Annę Dudę wszystkim przedsiębiorcom poszukującym solidnego partnera w dziedzinie księgowości.
Iulian Dordea
Iulian Dordea
12:12 23 Apr 24
At the bookkeeping company "PG Partner Gospodarczy - Katowice" i met wonderful people, that were always, ALWAYS very helpful. Their office location in Katowice is right on the pietonal street, with easy access. And with their group of companies, they offer many other services for Polish companies (companies setup in Poland, HR services, virtual office, etc etc.). Should someone need bookkeeping services in Katowice area, I recommend to contact them.W firmie księgowej "PG Partner Gospodarczy - Katowice" spotkałem wspaniałych ludzi, którzy zawsze, ZAWSZE byli bardzo pomocni. Ich biuro w Katowicach znajduje się tuż przy głównej ulicy, z łatwym dostępem. A wraz ze swoją grupą firm oferują wiele innych usług dla polskich firm (zakładanie firm w Polsce, usługi HR, wirtualne biuro itp.). Jeśli ktoś potrzebuje usług księgowych w okolicach Katowic, polecam skontaktować się z nimi.
Jacek Cholewa
Jacek Cholewa
10:35 23 Apr 24
Biuro rachunkowe PG Partner Gospodarczy jest Biurem profesjonalnym, sumiennym i co bardzo ważne terminowym. Prowadzę działalność gospodarczą ponad 23 lata i korzystałem wcześniej z różnych Biur. Współpraca z PG trwa już nieprzerwanie od kilku ładnych lat i jest współpraca bezproblemową. Ze strony Biura można liczyć na wsparcie, doradztwo a tematy trudne rozwiązywane są "od ręki". Personel Biura poza profesjonalnym podejściem, wiedzą, starannością charakteryzuje się "ludzkim podejściem". Korzystając z okazji chciałbym podziękować Pani Ani i Pani Ewie za pilnowanie moich tematów :-)
Maciej D
Maciej D
20:12 28 Mar 24
Współpracuję z Biurem Rachunkowym PG Partner Gospodarczy od momentu powołania naszej spółki, czyli już ponad 4 lata. Jestem zadowolony z ich kompleksowej obsługi w zakresie księgowości i części kadrowej, którą również postanowiliśmy powierzyć PG.Dlaczego polecam to biuro?1. Profesjonalizm i rzetelność: Księgi handlowe spółki są prowadzone rzetelnie, a wszelkie zadania realizowane terminowo. (To ważne, aby mieć pewność, że nasze finanse są w dobrych rękach).2. Przyjazna atmosfera: współpraca z Biurem przebiega w bardzo przyjaznej atmosferze. Pracownicy są zaangażowani, otwarci i zawsze gotowi pomóc. Szczególnie chciałbym podkreślić dobry kontakt z Panią Anią, księgową :)Rozmowa z nią to czysta przyjemność, a jej doradztwo jest zawsze konkretne i trafne.3. Fachowa i kompleksowa pomoc: Biuro nie tylko prowadzi księgi, ale również dba o część kadrowo-płacową. W sytuacjach wymagających niezwłocznej interwencji zawsze mogę liczyć na ich wsparcie.W pełni rekomenduję Biuro Rachunkowe PG Partner Gospodarczy wszystkim, którzy poszukują solidnego partnera w zakresie obsługi księgowej oraz kadrowej. To miejsce, gdzie można liczyć na profesjonalizm, zaangażowanie i fachową pomoc.
Zobacz wszystkie opinie
js_loader
Sprawdź opinie wybranego biura rachunkowego

Dedykowany system CRM dostarcza Cogitech