PG Partner Gospodarczy

Na mocy licznych zmian w Konstytucji biznesu, czyli najważniejszym pakiecie ustaw dotyczących prowadzenia działalności w Polsce, od kilku lat można liczyć na duże ułatwienia w kwestii działalności nierejestrowanej. Co to jest i czym różni się od pozostałych form działalności? Kto może założyć działalność nierejestrową?

Działalność nierejestrowana – co to jest dokładnie?

Wspomniana Konstytucja biznesu zawiera wiele przepisów regulujących kwestie dot. prowadzenia działalności. Skupmy się na Ustawie Prawo przedsiębiorców, a dokładniej artykule 5, który wskazuje na zasady dotyczące działalności nierejestrowanej. Według zapisów, działalność nierejestrowa jest wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód nie przekracza w danym miesiącu 75% minimalnego wynagrodzenia. Osoba taka nie może w ciągu 5 ostatnich lat prowadzić działalności gospodarczej.

Jednocześnie warto wiedzieć, ile w 2024 r. wynosi minimalna krajowa. W styczniu to 4242 zł brutto, zaś od lipca kwota ta wzrośnie do 4300 zł brutto.

W związku z tym obowiązuje limit przychodu dla działalności nierejestrowanej, który wynosi:

• Od stycznia do lipca – limit przychodu dla działalności nierejestrowanej to 3181,50 zł.
• Od lipca – limit przychodu dla działalności nierejestrowanej to 3225 zł.

Jeśli przychód z takiej działalności przekroczy powyższe limity, staje się ona w świetle prawa działalnością gospodarczą. Dzieje się to od dnia, w którym nastąpiło przekroczenie limitu. W ciągu 7 dni od tego momentu należy zgłosić więc wniosek o rejestrację działalności w CEIDG.

Działalność nierejestrowana to dobry pomysł dla osób, które chcą zacząć stawiać pierwsze kroki w biznesie. Przykłady takiej działalności to usługi kosmetyczne, sprzedaż rękodzieła czy prowadzenie zdalnych kursów. Nie może być jednak wykonywana w ramach prowadzenia biura rachunkowego, usług detektywistycznych, sprzedaży alkoholu i papierosów czy usług ubezpieczeniowych.

Kto może prowadzić działalność nierejestrowaną?

Działalność nierejestrowaną mogą wykonywać osoby, które:

• Są osobami fizycznymi.
• Osiągają przychody, które nie przekraczają 50% minimalnego wynagrodzenia w żadnym miesiącu wykonywania działalności.
• Nie prowadzą działalności regulowanej
• Nie wykonują działalności w ramach spółki cywilnej.
• Nie prowadziły działalności gospodarczej w ciągu ostatnich 60 miesięcy.

Dodatkowo działalność taką mogą prowadzić nawet osoby nieletnie. Mogą to być też bezrobotni, urzędnicy, rolnicy czy emeryci. W przypadku osób bezrobotnych konieczna jest rejestracja w urzędzie pracy. Jednak w celu zachowania statusu bezrobotnej nie może ona zawierać umów cywilnoprawnych, a musi poprzestać na umowach sprzedaży.

Działalność nierejestrowaną można połączyć też z pracą na etacie. Wówczas podlegają one ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnym jako pracownik.

Jakie są zalety działalności nierejestrowanej?

Wiele osób decyduje się na rozpoczęcie działalności nierejestrowanej. Taka forma umożliwia nie tylko rozpoczęcie swojej przygody zawodowej związanej z prowadzeniem biznesu, ale też łączy się z ograniczeniem kosztów.

Co za tym idzie, osoby te nie muszą płacić składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne z tytułu działalności gospodarczej. Nie są konieczne też miesięczne czy kwartalne zaliczki na podatek, ani nie trzeba uiszczać podatku VAT dzięki zwolnieniu podmiotowemu. Tutaj istnieje jednak warunek nieprzekroczenia 200 000 zł rocznie przychodu z działalności nieewidencjonowanej. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy sprzedaż dotyczy towarów lub usług wymagających rejestracji do VAT.

Sprawdź nasz poradnik: Rejestracja do VAT – kiedy to konieczne?

Działalność nierejestrowana nie wymaga prowadzenia pełnej księgowości, a wystarczy ewidencja sprzedaży.

Jak założyć działalność nierejestrowaną?

Jak wskazuje sama nazwa, nie jest konieczna rejestracja tego typu działalności. Nie trzeba więc do żadnego urzędu zgłaszać, że wykonuje się nierejestrowaną działalność i z jej tytułu osiąga przychód. Będzie to niezbędne wyłącznie przy składaniu rocznej deklaracji podatkowej.

Jak rozliczyć działalność nierejestrowaną?

Podatnicy, którzy prowadzą działalność nierejestrowaną, muszą dokumentować swoje przychody i koszty. Informacje te należy podać w rocznym zeznaniu podatkowym PIT-36 w części E, zatytułowanej „DOCHODY/STRATY ZE ŹRÓDEŁ PRZYCHODÓW”. Dokładniej jest to wiersz numer 9, który odnosi się do „Działalności nierejestrowanej, określonej w art. 20 ust. 1ba ustawy”.

Co ważne, wszystkie koszty związane z taką działalnością, np. zakup niezbędnych narzędzi do jej wykonywania, należy odpowiednio udokumentować. Jest to istotne dla celów dowodowych przy ustalaniu dochodu. Jego kwota, a dokładniej różnica między przychodem a kosztami, jest bardzo ważna w celu obliczenia należnego podatku.