KTO PRZEPROWADZA BADANIA SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH I JAK SIĘ DO TEGO PRZYGOTOWAĆ?
Badanie sprawozdania finansowego jest podstawowym sposobem na obiektywne potwierdzenie kondycji ekonomicznej firmy, na sprawdzenie stanu aktywów i wysokości obrotów w danym roku rozliczeniowym. Kontrolę sprawozdania może zlecić każdy przedsiębiorca, gdy chce uzyskać gwarancję poprawności prowadzenia ksiąg czy zgodność polityki rachunkowości z obowiązującymi przepisami. Jednak wybrane podmioty gospodarcze mają ustawowy obowiązek badania sprawozdań finansowych.
Wszystkie kwestie związane ze składanie badaniem, składaniem, udostępnianiem i ogłaszaniem sprawozdań finansowych zostały opisane w rozdziale 7 (od Art. 64) ustawy o rachunkowości.
Kto podlega badaniu sprawozdań finansowych?
Ustawodawca wymaga przeprowadzenia badania sprawozdań finansowych m.in. takich podmiotów jak:
- grupy kapitałowe,
- banki – dotyczy banków krajowych oraz oddziałów zagranicznych banków i instytucji kredytowych, zakładów ubezpieczeń i reasekuracji oraz oddziałów firm inwestycyjnych;
- spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe,
- podmioty obracające papierami wartościowymi – dotyczy jednostek działających na podstawie przepisów o obrocie papierami, a także na podstawie przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi,
- podmioty zarządzające funduszami emerytalnymi – jednostki działających na podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych,
- krajowe instytucje płatnicze i instytucje pieniądza elektronicznego,
- spółki akcyjne,
- jednostki osiągające odpowiednie progi dochodów lub zatrudnienia – dotyczy jednostek, które w poprzedzającym sprawozdanie roku obrotowym spełniły przynajmniej dwa z trzech warunków:
– 50 etatów – średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło 50 lub więcej osób,
– 2,5 mln euro – firma posiadała łącznie aktywa o równowartości w walucie polskiej 2,5 mln euro,
– 5 mln euro – firma osiągnęła w roku obrotowym przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych w wysokości stanowiącej równowartość w walucie polskiej 5 mln euro.
To tylko najważniejsze kategorie podmiotów gospodarczych, które mają obowiązek prowadzenia kontroli sprawozdań finansowych. Szczegółowe zapisy znajdują się w ustawie.
Kto i na jakich zasadach wybiera biegłego rewidenta?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami badanie sprawozdania finansowego może przeprowadzić tylko biegły rewident. Zasada ogólna mówi, że wyboru konkretnego biegłego rewidenta nie może dokonać kierownik jednostki. Jest to kompetencja i prawo organu, który zatwierdza sprawozdanie finansowe. Wyjątkiem może być sytuacja, w której statut jednostki lub inne obowiązujące ją akty prawne stanowią inaczej.
Biegły rewident musi posiadać stosowne uprawnienia (potwierdzone wpisem do rejestru biegłych rewidentów), a jednocześnie musi spełniać wymogi rzetelności i bezstronności. Badania sprawozdania nie może dokonać osoba, która jest w jakikolwiek sposób powiązana z kontrolowaną jednostką, w tym w m.in. poprzez:
- powiązania finansowe – biegły rewident nie może posiadać udziałów, akcji i innych tytułów własności w jednostce, którą kontroluje ani w jednostce z nią powiązanej,
- powiązania zawodowe – rewident nie może być aktualnie ani na przestrzeni trzech poprzedzających kontrolę lat nie mógł być pełnomocnikiem, członkiem organów zarządzających czy nadzorczych w kontrolowanej firmie oraz jednostkach z nią powiązanych – natomiast jego przychody w żadnym roku obrotowym na przestrzeni 5 ostatnich lat nie pochodziły w 40 proc. (lub więcej) z tytułu świadczenia usług na rzecz firmy kontrolowanej lub podmiotu z nią powiązanego,
- powiązania osobiste – rewident nie może być małżonkiem, krewnym lub powinowatym jakiejkolwiek osoby będącej członkiem organów nadzorczych, zarządzających lub administracyjnych w kontrolowanej jednostce.
Jak przygotować się do kontroli sprawozdania finansowego?
Osoba kontrolująca przygląda się bacznie inwentaryzacji, ma prawo zasięgać informacji nie tylko w dziale księgowym, ale też u kierowników innych działów, prawników czy u przedstawicieli podmiotów współpracujących z kontrolowaną jednostką. Głównym celem prowadzenia badania poprawności sprawozdań finansowych nie jest, wbrew obiegowej opinii, wytknięcie niedociągnięć i ukaranie jednostki, a konkretnie jej kierownika. Celem kontroli jest doprowadzenie do tego, aby jednostka przedłożyła sprawozdanie, które w sposób najpełniejszy odzwierciedla stan finansów firmy. Biegłego rewidenta należy traktować jako doradcę i warto przygotować się do nawiązania z nim merytorycznej współpracy.
Pierwszym, co należy zrobić, jest przejrzenie dokumentacji. Jeżeli będziemy mieli komplet dokumentów i odświeżoną wiedzę o ich lokalizacji, ułatwi to bardzo ich udostępnianie biegłemu rewidentowi. Należy też sprawdzić zasady przyjętej polityki rachunkowości pod kątem jej ewentualnej aktualizacji. Trzecią ważną sprawą jest zachowanie ciągłości w prowadzeniu ksiąg rachunkowych. Oznacza to w praktyce tyle, że w kolejnych okresach rozliczeniowych należy stosować taki sam sposób zapisu operacji finansowych czy dokonywania odpisów amortyzacyjnych. Jeżeli zaś nastąpiła jakaś zmiana, to powinna być opisana w sposób zrozumiały dla osoby kontrolującej. Wszystko zmierza do tego, aby uniknąć podejrzenia o próbę ukrywania operacji finansowych czy świadome utrudnianie rzeczowej oceny stanu finansów firmy. Należy też zachować zasadę, w myśl której zmiany w polityce rachunkowości wprowadzane są nie w trakcie, lecz od następnego okresu rozliczeniowego.
Jeżeli potrzebujesz szybkiego przeglądu ksiąg czy audytu polityki rachunkowości, zwróć się do PG Partner Gospodarczy. Nasze biura rachunkowe w Łodzi, Poznaniu, Wrocławiu i Gdańsku oferują audyty i doradztwo księgowe oraz usługi biegłych rewidentów. Zatrudniani przez nas specjaliści nie tylko przygotowują do kontroli same dokumenty, ale także udzielają cennych wskazówek na temat współpracy z biegłymi rewidentami. Ułożenie sobie poprawnych kontaktów i nastawienie na współpracę nie wpływa na wynik badania, lecz bez wątpienia oszczędza obu stronom niepotrzebnych stresów.
- Tagi:
- e-sprawozdania
Artykuły, które mogą Cię zainteresować

Reverse charge – jak działa odwrotne obciążenie?
03 July 2025
Sprowadzasz towary lub usługi z zagranicy? A może współpracujesz z podwykonawcą z innego kraju UE? W takich sytuacjach możesz spotkać się z mechanizmem reverse charge, czyli...

Sygnalista w firmie – prawa i obowiązki
18 June 2025
Zgłaszasz nieprawidłowości w miejscu pracy? Ujawniasz naruszenia przepisów przez pracodawcę? Prawdopodobnie pełnisz rolę sygnalisty, nawet jeśli o tym nie wiesz i nikt Cię tak formalnie nie...

Ulga IP BOX – co musisz wiedzieć, aby z niej skorzystać?
09 June 2025
Prowadzisz działalność badawczo-rozwojową? Możesz skorzystać z ulgi IP Box, która umożliwia zmniejszenie opodatkowania z dochodów uzyskanych z wytworzonych lub ulepszonych kwalifikowanych praw własności intelektualnej. Ulga obniża...
-
Przekształcenie spółki z o.o. w spółkę komandytowąJeśli rozważasz przekształcenie spółki z o.o. w spółkę komandytową, warto spojrzeć na ten proces nie tylko przez pryzmat obowiązków formalnych, ale przede wszystkim jako narzędzie świadomego...
-
Q-Commerce – czym jest i jak działa?Rosnące oczekiwania konsumentów wobec szybkości i wygody zakupów przyczyniły się do powstania nowego modelu handlu elektronicznego, określanego jako Q-Commerce (quick commerce). Ten segment stanowi kolejną fazę...
-
Usługa fulfillment w e-commerce – czy warto z niej korzystać?Zastanawiasz się, jak przyspieszyć realizację zamówień, obniżyć koszty operacyjne i zyskać czas na rozwój swojego sklepu internetowego? Jeśli działasz w branży e-commerce i logistyka zaczyna Cię...
-
Biznes
-
Druki do pobrania
-
E-commerce
-
Gospodarka
-
Inwestowanie
-
Jednoosobowa działalność gospodarcza
-
Kadry i płace
-
Księgowość, Podatki
-
Nieruchomości
-
Podatek liniowy
-
Prawo
-
Ryczałt ewidencjonowany
-
Skala podatkowa
-
Spółka akcyjna
-
Spółka cywilna
-
Spółka jawna
-
Spółka z o.o.
-
Spółki handlowe
-
Transakcje
-
Zeznania podatkowe
-
ZUS
- amortyzacja
- audyt
- automatyzacja
- B2B
- biegły rewident
- biznes
- CBAM
- CIT
- CSRD
- cyberbezpieczeństwo
- dług publiczny
- dopłaty bezpośrednie
- dotacje
- działalność nierejestrowana
- e-commerce
- e-doręczenia
- e-paragon
- e-sprawozdania
- ekoschematy
- emerytury
- ESG
- ETS2
- faktura
- firma w upadłości
- flipping
- giełda
- gospodarka
- inflacja
- integracja pracowników
- inwestowanie
- inwestycje
- JDG
- jednoosobowa działalność gospodarcza
- JPK
- kadry i płace
- kapitał zakładowy
- karta dużej rodziny
- kasa fiskalna
- koszty firmowe
- kredyt
- KSeF
- KSH
- księgowość gdańsk
- księgowość katowice
- księgowość kraków
- księgowość łódź
- księgowość lublin
- księgowość pełna
- księgowość poznań
- księgowość szczecin
- księgowość uproszczona
- księgowość warszawa
- księgowość wrocław
- kwota wolna od podatku
- L4
- leasing
- leasing finansowy
- leasing operacyjny
- likwidacja spółki
- limity podatkowe
- mały podatnik
- MSR
- MSSF
- nadgodziny
- nieruchomości
- PIP
- PIT
- PKPiR
- płatności gotówkowe
- podatek Belki
- podatek liniowy
- podatek progresywny
- podatki
- polityka rachunkowości
- poręczenie
- pożyczka
- PPK
- praca zdalna
- prawo pracy
- procedura AML
- progi podatkowe
- prosta spółka akcyjna
- psa
- rejestracja do VAT
- rejestracja spółki
- restrukturyzacja firmy
- RODO
- ryczałt
- scoring kredytowy
- skala podatkowa
- składka społeczna
- składka zdrowotna
- split payment
- spółka akcyjna
- spółka cywilna
- spółka jawna
- spółka komandytowa
- spółka komandytowo-akcyjna
- spółka partnerska
- spółka z o.o.
- sprawozdania finansowe
- sprzedaż internetowa
- środek trwały
- stopy procentowe
- świadectwo pracy
- ubezpieczenie zdrowotne
- ulga na start
- Unia Europejska
- upadłość firmy
- urlop macierzyński
- VAT
- wakacje od ZUS
- wigilia firmowa
- WIS
- Wspólna Polityka Rolna
- wynagrodzenia
- wynagrodzenie
- wynajem długoterminowy
- wynajem krótkoterminowy
- zakładanie spółek
- zdolność kredytowa
- zeznanie podatkowe
- zielone podatki
- ZUS
- zwrot podatku