Prawo pracy: wymiar czasu pracy na pełny etat w 2025 roku
Kodeks pracy dokładnie określa maksymalną liczbę godzin pracy, jaką pracownik może wykonać w ciągu miesiąca oraz definiuje zasady ustalania wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych i nocnych. Nowelizacja przepisów, która weszła w życie w roku 2025, przynosi zmiany w tych regulacjach. Jeżeli chcesz poznać szczegóły, zapoznaj się z dzisiejszym artykułem.
Zmiany w prawie pracy w 2025 roku
W 2025 roku pracownicy są świadkami istotnych zmian w przepisach dotyczących czasu pracy. Nowością jest ustanowienie Wigilii dniem wolnym od pracy, co skutkuje zmniejszeniem liczby dni roboczych do 249 w przypadku pełnego etatu, co przekłada się na 1992 godziny pracy rocznie, zakładając ośmiogodzinny dzień pracy.
Dodatkowo w grudniu 2025 roku nastąpi zmiana w regulacji dotyczącej handlowych niedziel. W odpowiedzi na wprowadzenie wolnej Wigilii zezwolono na dodatkową handlową niedzielę przed 24 grudnia. Oznacza to, że w grudniu zakaz handlu zostanie zawieszony przez trzy niedziele poprzedzające Wigilię, w porównaniu do dwóch niedziel w latach poprzednich. Mimo to pracownicy zobligowani są do pracy w maksymalnie dwie niedziele każdego miesiąca.
W roku 2025 wymiar czasu pracy zostanie ustalony na różne poziomy w zależności od miesiąca. Przez luty, maj, czerwiec, sierpień oraz grudzień przewiduje się 160 godzin pracy. Styczeń, marzec i kwiecień będą miały nieco wyższą normę czasu pracy, wynoszącą 168 godzin. We wrześniu pracownicy pełnoetatowi będą pracować 176 godzin, podczas gdy lipiec i październik przewidziane są jako najbardziej pracowite miesiące z 184 godzinami pracy. Natomiast listopad okaże się miesiącem o najkrótszym wymiarze pracy, zaledwie 144 godziny.
Istotną zmianą w prawie pracy w 2025 roku jest także wydłużenie urlopu macierzyńskiego dla rodziców dzieci urodzonych przedwcześnie lub wymagających hospitalizacji po narodzinach. Dodatkowy urlop macierzyński zostanie wydłużony do 8-15 tygodni, w zależności od daty narodzin dziecka oraz długości jego pobytu w szpitalu.
Wyższe minimalne wynagrodzenie i dodatki
Od 1 stycznia bieżącego roku obserwujemy wzrost minimalnego wynagrodzenia za pracę, które zwiększyło się z 4300 do 4666 zł brutto, co przekłada się na wypłatę netto w wysokości nieco ponad 3500 zł. W konsekwencji podwyższenia minimalnej płacy doszło również do wzrostu innych świadczeń związanych z zatrudnieniem, takich jak dodatek za pracę nocną. Ponadto odnotowano także zwiększenie wynagrodzenia za czas przestoju w przedsiębiorstwach, odpraw pracowniczych, świadczeń dla absolwentów odbywających praktyki zawodowe oraz zasiłków chorobowych. Warto również zaznaczyć, że wzrosły kwoty odszkodowań za naruszenie zasad równego traktowania w miejscu pracy.
Zmiany dotyczące układów zbiorowych pracy
W roku 2025 wprowadzone zostały istotne nowelizacje w zakresie prawa pracy, dotyczące głównie układów zbiorowych pracy. Od 1 stycznia obowiązują nowe regulacje, które precyzują zakres treści układu pracy, ułatwiają procedury jego rejestrowania, wprowadzają możliwość korzystania z mediacji w przypadku wystąpienia sporów oraz określają maksymalny okres jego ważności.
Dodatkowo w bieżącym roku zaszły zmiany w metodach kalkulacji wysokości świadczeń dla osób bezrobotnych oraz zwiększono dostępne kwoty pożyczek dla pracodawców, mających na celu tworzenie miejsc pracy dla osób z niepełnosprawnościami. Przewiduje się również wprowadzenie nowych przepisów dotyczących transparentności wynagrodzeń oraz modyfikacje w zasadach ustalania stażu pracy.
Godziny nadliczbowe a kodeks pracy
Godziny nadliczbowe określamy jako te przekraczające standardowy dobowy (8 godzin) lub tygodniowy (40 godzin) wymiar czasu pracy. Zasadniczo dopuszcza się pracę w nadgodzinach w przypadkach, które wymagają natychmiastowej interwencji, takich jak akcje ratownicze mające na celu ochronę życia, zdrowia, mienia lub środowiska, lub w sytuacjach awaryjnych. Ponadto praca w nadgodzinach może być również uzasadniona „szczególnymi potrzebami pracodawcy” – terminem obejmującym specyficzne, niestandardowe wymagania, które różnią się od codziennych operacji.
Zmiany wprowadzone w Kodeksie pracy nakładają ograniczenia na możliwość zatrudniania w godzinach nadliczbowych rodziców wychowujących dzieci do 8. roku życia bez ich zgody, a także zakazują takiego zatrudnienia dla osób młodocianych i ciężarnych. Przepisy stanowią również, że całkowita liczba godzin nadliczbowych nie może przekroczyć 150 godzin rocznie, 8 godzin tygodniowo, ani 5 godzin dziennie.
Co więcej, istnieje zakaz wykonywania pracy w nadgodzinach przez kobiety w ciąży oraz pracowników młodocianych, nawet jeśli zgadzają się na takie warunki. Pracownikom przysługuje wynagrodzenie za godziny nadliczbowe, które składa się z ich zwykłego wynagrodzenia oraz dodatku w wysokości 50 lub 100 procent tego wynagrodzenia.
Dodatkowe 50 procent należy się za pracę nadliczbową wykonywaną w dni robocze, włączając niedziele i święta oraz w dni wolne równoważące wymiar pracy, czyli w dni, które powinny być wolne. Natomiast 100 procent dodatku przysługuje za pracę nadliczbową w porze nocnej, w wolne niedziele i święta oraz w dni wolne od pracy wynikające z pracy w niedziele i święta, jak również za przekroczenie średniotygodniowej normy pracy. Pracodawca ma możliwość zastąpienia dodatku za pracę nadliczbową czasem wolnym w innym terminie, co nie wpływa na obniżenie miesięcznego wynagrodzenia za pełny wymiar czasu pracy.