Ochrona roszczeń pracowniczych weszła w życie

Ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. o zmianie ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2017 r. poz. 1557). wydłuża z 9 do 12 miesięcy, tzw. okres referencyjny, tj. okres między rozwiązaniem stosunku pracy a datą niewypłacalności pracodawcy, uprawniający do uzyskania świadczeń z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Nowelizacja ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych przyczynić się ma do:

• rozszerzenia ochrony roszczeń pracowników, którzy w sytuacji niewypłacalności pracodawcy zostali pozbawieni zatrudnienia oraz świadczeń przysługujących im z tego tytułu, oraz
• przyspieszenia udzielania pomocy finansowej pracownikom w związku z faktycznym zaprzestaniem działalności przez pracodawcę.

Nowe rozwiązania umożliwią wypłatę należnego pracownikowi ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy nie tylko za rok, w którym ustał stosunek pracy, ale też za rok bezpośrednio go poprzedzający. Wypłata świadczeń z tytułu ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy będzie możliwa także w sytuacji, gdy ustanie stosunku pracy nastąpiło w okresie nie dłuższym niż 4 miesiące po dacie wystąpienia niewypłacalności.

Łączna kwota świadczenia z tytułu roszczenia dotyczącego ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy nie może przekraczać kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa GUS na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Nowelizacja przewiduje rozszerzenie definicji pracownika i objęcie ochroną roszczeń pracowniczych również takich osób zatrudnionych u pracodawcy, jak: małżonek pracodawcy, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka, dzieci przysposobione, rodzice, macocha itd.

W konsekwencji pracodawca zatrudniający m.in. swojego małżonka, dzieci własne lub rodziców, będzie miał obowiązek naliczenia za te osoby składek na FGŚP.

W celu zwiększenia dostępności wypłaty zaliczek dla pracowników, w sytuacji gdy pracodawca zaprzestał prowadzenia działalności, nie wypłacał świadczeń wynikających ze stosunku pracy i jednocześnie nie rozwiązał z tymi pracownikami umów o pracę, uniemożliwiając im dochodzenie roszczeń ze środków Funduszu, wprowadzono definicję faktycznego zaprzestania działalności. Określa ona daty faktycznego zaprzestania działalności oraz warunki jej powstania.

Ponadto uproszczono i odformalizowano procedurę wypłacania zaliczek. W miejsce dokumentów potwierdzających uprawnienia pracownika wprowadzono oświadczenia. Wysokość zaliczki stanowić będzie kwotę niezaspokojonych przez pracodawcę roszczeń pracowniczych, nie wyższą jednak niż wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalonego na podstawie odrębnych przepisów, obowiązującego w dniu złożenia wniosku o wypłatę zaliczki.

Dodatkowo nowelizacja wprowadziła zwolnienie z opłaty stosunkowej w sprawach z zakresu prawa pracy, dotyczących dochodzenia zwrotu należności powstałych w wyniku realizacji przepisów z zakresu ochrony roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy w przypadku, gdy wartość przedmiotu sporu przewyższa kwotę 50 tys. złotych.

Spowoduje to, że środki FGŚP wydatkowane dotychczas na opłaty sądowe będą mogły być w większym stopniu przeznaczone na wypłaty świadczeń dla pracowników niewypłacalnych pracodawców.