NA CZYM POLEGA AUDYT PODATKOWY?

Audyt jest z zasady niezależnym badaniem i oceną organizacji, wybranego procesu, systemu, produktu czy zjawiska. Punktem odniesienia przy ocenianiu jest jakiś zestaw reguł i norm, np. wyznawane wartości, strategia organizacji, fachowa wiedza lub system prawny. W przypadku audytu podatkowego badaniu podlega sposób prowadzenia ewidencji podatkowej, przygotowywania deklaracji i ostatecznie rozliczania podatków w przedsiębiorstwie pod kątem zgodności z obowiązującym prawem podatkowym. Przy okazji możemy dokonać wielu innych niezwykle przydatnych ustaleń.  W dużych firmach istnieje możliwość przeprowadzenia audytu wewnętrznego, w oparciu o wyspecjalizowane komórki kontrolne. Jednak nawet wtedy, gdy mamy odpowiednio wykwalifikowanych pracowników, zacznie lepsze efekty uzyskamy zlecając audyt podatkowy zewnętrznej firmie. Audytami podatkowymi zajmują się wyspecjalizowane biura rachunkowe i biura podatkowe.  

Jakie działania obejmuje audyt podatkowy? 

Audyt podatkowy może dotyczyć wybranego zagadnienia, np. sprawdzenia i analizy faktur (wszystkich lub związanych tylko z wybraną sprawą czy okresem rozliczeniowym), kontrolę umów handlowych, deklaracji podatkowych czy zapisów w księgach. Inną opcją jest audyt kompletny, w czasie którego przeprowadza się całościową analizę wszystkich rodzajów zobowiązań podatkowych i wszystkich pól działalności analizowanego przedsiębiorstwa. Audyt pełny obejmuje wszystkie dokumenty, które mogą mieć wpływ na powstawanie, zakres i kwalifikację zobowiązań podatkowych. 

W związku z bardzo dużą rozpiętością zakresu audytu, bardzo znacząco zmienia się też czas jego trwania oraz koszty. Dlatego pierwszym etapem profesjonalnie prowadzonego audytu podatkowego jest opracowanie zakresu i kalendarium działań kontrolnych, analizy i opracowania rekomendacji. W dokumencie tym szczegółowo opisuje się rodzaj liczbę kontrolowanych dokumentów oraz przebiegi czasowe poszczególnych czynności. Całość działań i poszczególne elementy audytu powinny być wycenione. 

Czym audyt różni się od “zwykłej” kontroli? 

Na pierwszy rzut oka audyt wydaje się niczym nie różnić od kontroli. I rzeczywiście, na poziomie konkretnych działań praca audytora i praca kontrolera z urzędu skarbowego może się w niczym nie różnić. Zasadnicza różnica polega na tym, że audyt to weryfikacja wewnętrzna, której efekty pozostają wewnętrzną sprawą przedsiębiorstwa – nie trafiają do żadnych zewnętrznych organów. Podjęcie działań naprawczych czy wyciąganie konsekwencji wobec osób winnych zaniedbań pozostaje w gestii przedsiębiorcy, natomiast wystąpienia pokontrolne obowiązany jest zastosować pod groźbą konsekwencji prawnych. Dlatego audyt jest często stosowany jako działanie wyprzedzające zapowiedzianą lub przewidywaną kontrolę zewnętrzną. Dobrze przeprowadzony audyt pozwala wykryć nieprawidłowości i podjąć działania naprawcze. Jest to bardzo skuteczna i warta polecenia forma zabezpieczenia się przed przykrymi konsekwencjami kontroli podatkowych. 

Jakie są wyniki audytu i jak je wykorzystać? 

Finałem audytu jest szczegółowy raport. Zawiera on opis stanu rozliczeń podatkowych przedsiębiorstwa, ze szczególnym uwzględnieniem stwierdzonych nieprawidłowości. Drugą częścią są rekomendacje, czyli zalecenia dotyczące potrzeby wdrożenia odpowiednich procedur, które pozwolą usunąć nieprawidłowości i uniknąć ich ponownego powstawania. 

Zastosowanie rekomendacji audytorów pozwala legalnie uniknąć odpowiedzialności podatkowej czy karnej skarbowej oraz trwale podnieść bezpieczeństwo finansowe i prawne prowadzenia działalności gospodarczej.  

Niezwykle ważnym zagadnieniem jest współpraca poaudytowa. Podtrzymanie współpracy z biurem rachunkowym, które prowadziło audyt, to sposób na pozyskanie stałego, zaufanego partnera w prowadzeniu biznesu. Audytorzy doskonale znają sytuację podatkową i specyfikę działalności przedsiębiorstwa, a co za tym idzie są najskuteczniejszymi i najbardziej kompetentnymi doradcami. Warto ten potencjał wykorzystać do poprawy zarządzania firmą i budowy jej przewagi konkurencyjnej.