Podatek progresywny czy liniowy – który wybrać?

Wybór optymalnej formy opodatkowania to zadanie każdego przedsiębiorcy, który musi kierować się zarówno rachunkiem ekonomicznym, jak i rodzajem wykonywanej działalności. Decyzję podejmuje w pierwszym roku funkcjonowania firmy oraz na początku każdego kolejnego roku podatkowego. Należy pamiętać, że właściwa forma podatku dochodowego może wiązać się ze znacznymi oszczędnościami w firmie. Dlatego wybór pomiędzy podatkiem progresywnym a liniowym wymaga szerszej analizy.

Podatek progresywny – co to?

Zgodnie z definicją progresywny podatek dochodowy jest nieodpłatnym, bezzwrotnym i publicznoprawnym świadczeniem pieniężnym na rzecz Skarbu Państwa. Stanowi metodę obliczania wymiaru podatku, zgodnie z którą wysokość należnego podatku rośnie szybciej niż proporcjonalnie w stosunku do wielkości podstawy opodatkowania.

podatek progresywny

Progresywny podatek dochodowy uzależniony jest więc od wysokości dochodów uzyskanych przez podatnika. Dlatego ta forma nazywana bywa również opodatkowaniem według skali podatkowej i obejmuje podwójne stawki 12% i 32%. Dobrym przykładem jest tutaj skala podatkowa stosowana w przypadku opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych.

Jak już wspomniano, wybór odpowiedniej stawki podatkowej zależy od wysokości dochodów, jakie podatnik osiągnął w ciągu danego roku podatkowego. Pierwszy próg podatkowy obejmuje dochody do kwoty 120 tys. zł. Wówczas stawka podatku dochodowego wynosi 12%. Drugi próg podatkowy ma zastosowanie w przypadku dochodów powyżej 120 tys. zł. Od wypracowanej nadwyżki podatnik ma obowiązek uiścić daninę w wysokości 32%. W powszechnym obiegu istnieje również tzw. trzeci próg dochodowy, czyli świadczenie solidarnościowe. Mamy z nim do czynienia po przekroczeniu 1 000 000 zł dochodu. Od nadwyżki podatnik musi zapłacić dodatkowo podatek w wysokości 4%.

Określenie podatek progresywny stosuje się najczęściej w odniesieniu do podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT). Mogą z niego skorzystać osoby, które osiągają przychody ze:

  • stosunku służbowego i stosunku pracy (spółdzielczy stosunek pracy, emerytura, renta),
  • działalności wykonywanej osobiście,
  • pozarolniczej działalności gospodarczej,
  • działów specjalnych produkcji rolnej,
  • działalności prowadzonej przez zagraniczną spółkę kontrolowaną,
  • najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze,
  • kapitałów pieniężnych i praw majątkowych.

Podatek progresywny jest podstawową formą opodatkowania dochodów dla przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą.

Podsumowując, opodatkowanie progresywne w praktyce oznacza, że wraz ze wzrostem dochodu, rośnie wysokość daniny. Podatnik osiągający wyższy dochód i stosujący skalą podatkową, będzie musiał zapłacić fiskusowi więcej pieniędzy na poczet podatku niż ten, który generuje niższy zysk.

Podatek dochodowy liniowy – kiedy się opłaca?

Jeżeli przedsiębiorca osiąga wysokie dochody w skali roku, może rozważyć wybór formy opodatkowania o stałej stawce wynoszącej 19%. Podatek dochodowy liniowy, bo o nim mowa, stosowany jest przez osoby fizyczne będące wspólnikami spółek niebędących osobami prawnymi oraz prowadzące samodzielnie działalność gospodarczą. Deklarację wyboru tej formy opodatkowania składa się naczelnikowi Urzędu Skarbowego w formie oświadczenia do 20. dnia miesiąca następującego po pierwszym miesiącu w danym roku podatkowym, w którym został osiągnięty dochód.

Stała stawka 19% to znaczące uproszczenie podatku liniowego. Dokładna jego wysokość uzależniona jest od kosztów uzyskania przychodu. Samo wyliczenie należnej daniny jest niezwykle proste. Polega na pomnożeniu osiągniętego dochodu przez stawkę podatku 19%. Warto jednak pamiętać, że w przypadku tej formy opodatkowania nie jest możliwe skorzystanie z ulg za dokonywanie rozliczeń jako samotny rodzic lub wraz ze współmałżonkiem. Ulga na dzieci i Internet również dotyczy wyłącznie progresywnej skali podatkowej.

Zaletą podatku liniowego jest możliwość odliczenia kosztów uzyskania przychodu oraz strat z lat ubiegłych. Warto również zwrócić uwagę na łatwość wyliczenia należnej daniny wynikającą z braku progów podatkowych. Wybór tej formy opodatkowania warto jednak podjąć na podstawie indywidualnej analizy opłacalności. Zadanie to można powierzyć biurze rachunkowemu PG Partner Gospodarczy, które wskaże korzystniejszy sposób rozliczania z fiskusem.

Podatek progresywny a liniowy – co wybrać?

Wielu przedsiębiorców zadaje sobie pytanie, jaką formę opodatkowania wybrać – podatek liniowy czy progresywny? Wszystko zależy od kilku czynników – wysokości dochodów osiąganych w skali roku, zmieniających się przepisów, chęci korzystania z ulg podatkowych, sposobu rozliczenia (z małżonkiem lub bez) itp. Okazuje się, że podatek liniowy jest korzystniejszym rozwiązaniem, gdy podatnik:

  • rozlicza się samodzielnie w ramach podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT),
  • nie korzysta z ulg i odliczeń podatkowych (np. ulga na dzieci, darowiznę lub rehabilitację),
  • osiąga dochody powyżej 120 tys. rocznie,
  • poza działalnością gospodarczą uzyskuje dochody opodatkowane skalą podatkową (renta, emerytura, praca etatowa),
  • stawia na przewidywalność (stawka podatku nie zmienia się w ciągu roku podatkowego).

Model progresywny będzie opłacalną formą opodatkowania dla podatników osiągających dochody mniejsze niż 120 tys. zł. Daje on prawo do wspólnego rozliczenia z małżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Pozwala także skorzystać z kredytu podatkowego oraz ulg i odliczeń, jak również pomniejszyć osiągnięte dochody o poniesione koszty uzyskania przychodu.

Podatnik może rozliczyć wszystkie przychody opodatkowane skalą podatkową na jednym zeznaniu rocznym. Wiele osób wskazuje również, że podatek progresywny ma swoje wady, związane z kwestiami sprawiedliwości społecznej i motywacji do pracy. Warto pamiętać, że zarówno w przypadku podatku progresywnego, jak i liniowego, konieczne jest prowadzenie księgi przychodów i rozchodów.

Blog o księgowości dla firm

Zapoznaj się z poprzednimi wpisami na naszym blogu:

Sprawdź także nasz cennik usług księgowych.