18 września 2023

Podatek progresywny czy liniowy – który wybrać?

Wybór optymalnej formy opodatkowania to zadanie każdego przedsiębiorcy, który musi kierować się zarówno rachunkiem ekonomicznym, jak i rodzajem wykonywanej działalności. Decyzję podejmuje w pierwszym roku funkcjonowania firmy oraz na początku każdego kolejnego roku podatkowego. Należy pamiętać, że właściwa forma podatku dochodowego może wiązać się ze znacznymi oszczędnościami w firmie. Dlatego wybór pomiędzy podatkiem progresywnym a liniowym wymaga szerszej analizy.

Podatek progresywny – co to?

Zgodnie z definicją progresywny podatek dochodowy jest nieodpłatnym, bezzwrotnym i publicznoprawnym świadczeniem pieniężnym na rzecz Skarbu Państwa. Stanowi metodę obliczania wymiaru podatku, zgodnie z którą wysokość należnego podatku rośnie szybciej niż proporcjonalnie w stosunku do wielkości podstawy opodatkowania.

Progresywny podatek dochodowy uzależniony jest więc od wysokości dochodów uzyskanych przez podatnika. Dlatego ta forma nazywana bywa również opodatkowaniem według skali podatkowej i obejmuje podwójne stawki 12% i 32%. Dobrym przykładem jest tutaj skala podatkowa stosowana w przypadku opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych.

Jak już wspomniano, wybór odpowiedniej stawki podatkowej zależy od wysokości dochodów, jakie podatnik osiągnął w ciągu danego roku podatkowego. Pierwszy próg podatkowy obejmuje dochody do kwoty 120 tys. zł. Wówczas stawka podatku dochodowego wynosi 12%. Drugi próg podatkowy ma zastosowanie w przypadku dochodów powyżej 120 tys. zł. Od wypracowanej nadwyżki podatnik ma obowiązek uiścić daninę w wysokości 32%. W powszechnym obiegu istnieje również tzw. trzeci próg dochodowy, czyli świadczenie solidarnościowe. Mamy z nim do czynienia po przekroczeniu 1 000 000 zł dochodu. Od nadwyżki podatnik musi zapłacić dodatkowo podatek w wysokości 4%.

Określenie podatek progresywny stosuje się najczęściej w odniesieniu do podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT). Mogą z niego skorzystać osoby, które osiągają przychody ze:

stosunku służbowego i stosunku pracy (spółdzielczy stosunek pracy, emerytura, renta),
działalności wykonywanej osobiście,
pozarolniczej działalności gospodarczej,
działów specjalnych produkcji rolnej,
działalności prowadzonej przez zagraniczną spółkę kontrolowaną,
najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze,
kapitałów pieniężnych i praw majątkowych.

Podatek progresywny jest podstawową formą opodatkowania dochodów dla przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą.

Podsumowując, opodatkowanie progresywne w praktyce oznacza, że wraz ze wzrostem dochodu, rośnie wysokość daniny. Podatnik osiągający wyższy dochód i stosujący skalą podatkową, będzie musiał zapłacić fiskusowi więcej pieniędzy na poczet podatku niż ten, który generuje niższy zysk.

Podatek dochodowy liniowy – kiedy się opłaca?

Jeżeli przedsiębiorca osiąga wysokie dochody w skali roku, może rozważyć wybór formy opodatkowania o stałej stawce wynoszącej 19%. Podatek dochodowy liniowy, bo o nim mowa, stosowany jest przez osoby fizyczne będące wspólnikami spółek niebędących osobami prawnymi oraz prowadzące samodzielnie działalność gospodarczą. Deklarację wyboru tej formy opodatkowania składa się naczelnikowi Urzędu Skarbowego w formie oświadczenia do 20. dnia miesiąca następującego po pierwszym miesiącu w danym roku podatkowym, w którym został osiągnięty dochód.

Stała stawka 19% to znaczące uproszczenie podatku liniowego. Dokładna jego wysokość uzależniona jest od kosztów uzyskania przychodu. Samo wyliczenie należnej daniny jest niezwykle proste. Polega na pomnożeniu osiągniętego dochodu przez stawkę podatku 19%. Warto jednak pamiętać, że w przypadku tej formy opodatkowania nie jest możliwe skorzystanie z ulg za dokonywanie rozliczeń jako samotny rodzic lub wraz ze współmałżonkiem. Ulga na dzieci i Internet również dotyczy wyłącznie progresywnej skali podatkowej.

Zaletą podatku liniowego jest możliwość odliczenia kosztów uzyskania przychodu oraz strat z lat ubiegłych. Warto również zwrócić uwagę na łatwość wyliczenia należnej daniny wynikającą z braku progów podatkowych. Wybór tej formy opodatkowania warto jednak podjąć na podstawie indywidualnej analizy opłacalności. Zadanie to można powierzyć biurze rachunkowemu PG Partner Gospodarczy, które wskaże korzystniejszy sposób rozliczania z fiskusem.

Podatek progresywny a liniowy – co wybrać?

Wielu przedsiębiorców zadaje sobie pytanie, jaką formę opodatkowania wybrać – podatek liniowy czy progresywny? Wszystko zależy od kilku czynników – wysokości dochodów osiąganych w skali roku, zmieniających się przepisów, chęci korzystania z ulg podatkowych, sposobu rozliczenia (z małżonkiem lub bez) itp. Okazuje się, że podatek liniowy jest korzystniejszym rozwiązaniem, gdy podatnik:

rozlicza się samodzielnie w ramach podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT),
nie korzysta z ulg i odliczeń podatkowych (np. ulga na dzieci, darowiznę lub rehabilitację),
osiąga dochody powyżej 120 tys. rocznie,
poza działalnością gospodarczą uzyskuje dochody opodatkowane skalą podatkową (renta, emerytura, praca etatowa),
stawia na przewidywalność (stawka podatku nie zmienia się w ciągu roku podatkowego).

Model progresywny będzie opłacalną formą opodatkowania dla podatników osiągających dochody mniejsze niż 120 tys. zł. Daje on prawo do wspólnego rozliczenia z małżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Pozwala także skorzystać z kredytu podatkowego oraz ulg i odliczeń, jak również pomniejszyć osiągnięte dochody o poniesione koszty uzyskania przychodu.

Podatnik może rozliczyć wszystkie przychody opodatkowane skalą podatkową na jednym zeznaniu rocznym. Wiele osób wskazuje również, że podatek progresywny ma swoje wady, związane z kwestiami sprawiedliwości społecznej i motywacji do pracy. Warto pamiętać, że zarówno w przypadku podatku progresywnego, jak i liniowego, konieczne jest prowadzenie księgi przychodów i rozchodów.

Blog o księgowości dla firm

Zapoznaj się z poprzednimi wpisami na naszym blogu: