Przedsiębiorcy, którzy w związku z prowadzoną działalnością nie ponoszą zbyt wysokich kosztów uzyskania przychodu, chętnie wybierają ryczałt jako uproszczoną formę opodatkowania. W odróżnieniu od podatku na zasadach ogólnych, podstawą do wyliczenia podatku nie jest dochód, lecz osiągnięty przychód. Z tej formy opodatkowania mogą skorzystać w szczególności spółki cywilne i jawne (których jedynymi wspólnikami są osoby fizyczne), przedsiębiorstwa w spadku oraz osoby fizyczne osiągające przychody z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej lub rolniczego handlu detalicznego. Przy czym przychody w poprzednim roku podatkowym nie mogą przekroczyć limitu 2 mln euro, obliczonego według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedniego.

Ile wynoszą składki ZUS przy ryczałcie ewidencjonowanym?

Każdy przedsiębiorca podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym bez względu na formę opodatkowania działalności gospodarczej. Oznacza to, że musi zostać zgłoszony do ubezpieczenia emerytalnego, rentowego i wypadkowego oraz na zasadzie dobrowolności – chorobowego. Warto jednak pamiętać, że przez pierwsze 6 miesięcy prowadzenia własnego biznesu można skorzystać z ulgi na start, dzięki czemu do ZUS-u płaci się jedynie składkę na ubezpieczenie zdrowotne.

W przypadku ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych kwestia ubezpieczeń społecznych wygląda podobnie. Pewne wątpliwości może jednak budzić sposób wyliczenia składki zdrowotnej. Stawka ZUS jest bowiem zależna od osiągniętego przychodu z działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Zgodnie z przepisami przychód oznacza otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze, wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Składka na ubezpieczenie zdrowotne dla ryczałtowców wynosi zatem 9% i może być regulowana od podstawy:

• stanowiącej 30% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku kalendarzowym – możliwość skorzystania z tej preferencji jest ograniczona w czasie do 24 miesięcy liczonych od miesiąca zakończenia ulgi na start, a jeżeli przedsiębiorca nie zastosował tej ulgi, to od rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej,
• ustalonej na podstawie dochodu osiągniętego w poprzednim roku kalendarzowym – jest to tzw. mały ZUS plus, czyli ulga, która również jest ograniczona czasowo do 36 miesięcy w ciągu 60 miesięcy prowadzenia działalności,
• stanowiącej 60% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w danym roku kalendarzowym – tzw. duży ZUS należy opłacać, jeśli osoba ubezpieczona nie ma prawa do korzystania z innych ulg i odliczeń.

Ryczałt – wysokość składki zdrowotnej

Sama składka zdrowotna przy ryczałcie może być liczona na bieżąco i zależeć od wielkości faktycznie uzyskanych przychodów w danym roku składkowym lub liczona w sposób uproszczony (z dochodu uzyskanego w roku poprzednim). W 2023 r. podstawa jej wymiaru wyliczana jest według trzech stawek:

• 60% przeciętnego wynagrodzenia przy rocznych przychodach nieprzekraczających 60 000 zł (376,16 zł),
• 100% przeciętnego wynagrodzenia przy rocznych przychodach w przedziale od 60 000 zł do 300 000 zł (626,93 zł),
• 180% przeciętnego wynagrodzenia przy rocznych przychodach przekraczających 300 000 zł (1128,48 zł).

Dla ryczałtowców wysokość składki zdrowotnej jest uzależniona od dwóch czynników: przychodów przedsiębiorcy oraz przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, włącznie z wypłatami z zysku za IV kwartał roku poprzedniego, ogłaszanego przez GUS. W celu ustalenia dokładnej stawki ZUS przyjmuje się przychody pomniejszane o kwoty opłaconych składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, jeżeli nie zostały zaliczone do KUP lub odliczone od dochodu na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Płatnik składek ma obowiązek bieżącego śledzenia przychodu. Wyższa składka należna jest dopiero od tego miesiąca, w którym zostanie przekroczony kolejny próg przychodowy. Wówczas przedsiębiorca musi zapłacić wyższą składkę zdrowotną również za wcześniejsze miesiące. Służy do tego celu tzw. roczne rozliczenie składki zdrowotnej. Stale zmieniające się przepisy nie zawsze pozwalają na samodzielne zajmowanie się kwestiami podatkowymi. Dlatego warto sięgnąć po fachową pomoc biura rachunkowego, profesjonalnie zajmującego się księgowością w małych i dużych przedsiębiorstwach.

Uproszczona składka zdrowotna na ryczałcie

Przedsiębiorcy, którzy wybrali jako formę opodatkowania ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, mają prawo do opłacania tzw. składki zdrowotnej uproszczonej. Rozwiązanie to można zastosować, jeśli działalność była prowadzona przez cały poprzedni rok kalendarzowy, a podatnik korzystał z opodatkowania: według skali podatkowej, podatkiem liniowym, podatkiem z kwalifikowanych praw własności intelektualnej lub właśnie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

W tym miejscu warto również wspomnieć, że termin składania deklaracji ZUS DRA i opłacenia składki zdrowotnej dla osób korzystających z opodatkowania w formie ryczałtu upływa 20. dnia każdego miesiąca (bez względu na fakt zatrudniania pracowników). Istnieją dwa sposoby opłacania składki zdrowotnej ZUS w trakcie roku: jedna wartość przez cały rok (na podstawie przychodu osiągniętego w poprzednim roku) lub progresywnie, czyli na bieżąco w zależności od progów przychodowych. Wszelkie dokonane niedopłaty lub nadpłaty podlegają wyrównaniu w rozliczeniu rocznym składki zdrowotnej.

Blog o księgowości dla firm

Zapoznaj się z poprzednimi wpisami na naszym blogu:

• Dobre biuro rachunkowe – jak wygląda współpraca?
• Skala podatkowa – dla kogo będzie dobrym rozwiązaniem?
• Podatek liniowy czy progresywny – który wybrać?

Sprawdź także nasz cennik usług księgowych.