Umowa leasingu – treść i przedmiot umowy [Wzór umowy]

Regulacje dotyczące umów leasingowych zostały określone w Kodeksie cywilnym, który wszedł w życie 24 kwietnia 1964 roku. Zgodnie z przepisami przedmiotem takiej umowy może być wyłącznie rzecz, zarówno ruchoma, jak i nieruchoma. Niezbędnymi elementami, które muszą być zawarte w każdej umowie leasingowej, są identyfikacja osoby przekazującej przedmiot oraz opis przedmiotu leasingu. Dokument powinien również jasno określać czas trwania umowy oraz wielkość należności, jaką leasingobiorca zobowiązuje się zapłacić.

Czym jest umowa leasingu?

Artykuł 709.1 Kodeksu cywilnego definiuje umowę leasingu jako zobowiązanie, w ramach którego finansujący zobowiązuje się zakupić rzecz od wybranej osoby na warunkach ustalonych w umowie leasingowej. Następnie finansujący przekazuje tę rzecz korzystającemu do użytkowania, ewentualnie także do czerpania z niej korzyści, na ustalony czas. Z kolei korzystający zobowiązuje się do płacenia finansującemu ustalonych rat, które łącznie są równowartością ceny zakupu tej rzeczy lub wynagrodzenia za jej nabycie. Strony umowy leasingowej określane są jako finansujący i korzystający, czyli w języku potocznym jako leasingodawca i leasingobiorca. Osobą finansującą jest zazwyczaj przedsiębiorca prowadzący działalność leasingową na zasadach zarobkowych, w sposób ciągły i zorganizowany. Natomiast korzystający to może być każda osoba fizyczna lub prawna, niekoniecznie przedsiębiorca, chociaż w praktyce umowa leasingu często dotyczy profesjonalnych podmiotów rynkowych.

Nabycie przedmiotu umowy leasingu

Nabycie przez finansującego oznacza przejęcie pełnych praw własności do rzeczy. W przypadku nieruchomości obejmuje również prawo do wieczystego użytkowania. Transfer własności rzeczy do leasingodawcy realizowany jest na mocy odrębnej umowy, która nie jest częścią umowy leasingu. Możliwe formy tej umowy to między innymi: umowa sprzedaży, umowa zamiany, umowa dostawy, umowa o dzieło, a także umowa o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste lub przeniesienie użytkowania wieczystego.

Nie uważa się za nabycie sytuacji, w których finansujący uzyskuje jedynie względne prawo do przedmiotu leasingu, na przykład z tytułu najmu czy dzierżawy ani przypadków, gdy osiąga ograniczone prawo rzeczowe, jak prawo użytkowania. Ważne jest zaznaczenie, że termin „nabycie” odnosi się wyłącznie do odpłatnego przejęcia prawa własności lub prawa do użytkowania wieczystego, co oznacza, że prawo to nie może być nabyte na podstawie umów nieodpłatnych, takich jak umowa darowizny.

Korzystanie z przedmiotu leasingu

Wynagrodzenie, które należy się finansującemu w ramach umowy leasingu, musi być ustalone w formie pieniężnej i wyraźnie określone w tej umowie jako takie. Płatności mogą być realizowane zarówno gotówką, jak i w sposób bezgotówkowy.

Kodeks cywilny stanowi, że minimalna kwota wynagrodzenia dla finansującego powinna przynajmniej równać się kwocie zakupu przedmiotu leasingu lub wynagrodzeniu związanemu z jego nabyciem przez finansującego. Oznacza to, że leasingobiorca ma obowiązek pokryć co najmniej koszty, które finansujący ponosi przy nabyciu rzeczy. W skład wynagrodzenia wchodzi zazwyczaj zysk dla finansującego, koszty operacyjne jego przedsiębiorstwa, a czasami także zwrot kosztów związanych z kredytem zaciągniętym na potrzeby finansowania zakupu.

Wysokość i harmonogram płatności ustala się w umowie leasingu, zwykle w postaci ratalnej. Przeniesienie rzeczy do korzystającego oznacza przekazanie mu faktycznego posiadania tej rzeczy, co umożliwia mu realne zarządzanie nią.

Umowa leasingu przewiduje, że przedmiot zostaje przekazany do użytkowania lub do korzystania z pożytków na określony czas. Okres ten można wyznaczyć poprzez określenie konkretnej daty zakończenia umowy lub w inny sposób, na przykład poprzez określenie długości okresu, na który przedmiot jest przekazywany leasingobiorcy.

Zawarcie umowy leasingu

Artykuł 709.2 Kodeksu cywilnego stanowi, że umowa leasingu musi być zawarta w formie pisemnej, w przeciwnym razie jest nieważna. Forma pisemna jest spełniona, kiedy obie strony umowy złożą własnoręczne podpisy na dokumencie, który zawiera treść ich oświadczeń woli. Alternatywnie forma pisemna może być również zachowana przez wymianę dokumentów, w których każda ze stron podpisuje oddzielnie dokument zawierający jej oświadczenie woli, zgodnie z art. 78 § 1 Kodeksu cywilnego.

Dodatkowo zgodnie z art. 78 § 2 tegoż kodeksu oświadczenie woli może być skutecznie złożone również w formie elektronicznej, pod warunkiem że jest opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym, zweryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu. Taka forma jest uznawana za równoważną formie pisemnej.

Nieprzestrzeganie wymogu formy pisemnej przy zawieraniu umowy leasingu skutkuje jej nieważnością, co oznacza, że dokument nie wywołuje żadnych prawnych skutków od momentu jej zawarcia.

Jak wygląda zakończenie umowy leasingu?

Umowa leasingu jest zawierana na określony czas i zazwyczaj kończy się z momentem wygaśnięcia tego okresu. Istnieje jednak możliwość zakończenia umowy przez porozumienie stron. Ponadto umowę można rozwiązać, jeśli leasingobiorca nie wypełnia swoich obowiązków dotyczących stanu przedmiotu leasingu, właściwego użytkowania rzeczy lub opóźnia się z płatnościami rat. W takich sytuacjach finansujący ma prawo do natychmiastowego rozwiązania umowy leasingu, chociaż strony mogą określić w umowie okres wypowiedzenia.

W przypadku wypowiedzenia umowy leasingobiorca musi zwrócić przedmiot leasingu. Jeśli przyczyny wypowiedzenia leżą po stronie leasingobiorcy, finansujący ma prawo żądać natychmiastowej zapłaty za wszystkie raty leasingowe określone w umowie. Jedna leasingobiorca może odliczyć korzyści, które finansujący uzyskał dzięki wcześniejszej zapłacie rat, takie jak np. odsetki od kredytu.

Umowa leasingu może także zakończyć się przez wygaśnięcie, które może nastąpić na skutek:

• utraty przedmiotu leasingu z przyczyn, za które finansujący nie ponosi odpowiedzialności,
• odstąpienia przez finansującego od umowy ze zbywcą z powodu wad rzeczy, które zostały zgłoszone przez leasingobiorcę.

W każdym z tych przypadków finansujący ma prawo domagać się od leasingobiorcy natychmiastowej zapłaty za wszystkie przewidziane w umowie raty. Możliwe jest jednak pomniejszenie tej kwoty o korzyści, które finansujący uzyskał dzięki wcześniejszej zapłacie. Dodatkowo w przypadku wygaśnięcia umowy, odliczenie może obejmować także korzyści z tytułu ubezpieczenia, naprawienia szkody czy zmniejszenia kosztów operacyjnych, a w sytuacji odstąpienia od umowy ze zbywcą także kwotę uzyskaną jako zwrot ceny.

Jeśli chcesz skutecznie zrozumieć umowę leasingu, ważne jest zapoznanie się z jej treścią i przedmiotem. Przygotowaliśmy dla Ciebie szczegółowy wzór umowy leasingu, który może okazać się nieocenioną pomocą w prowadzeniu własnej działalności gospodarczej lub dokonywaniu świadomych wyborów finansowych. Zachęcamy do pobrania tego wzoru, dostępnego bezpośrednio pod artykułem. Dzięki niemu z łatwością zrozumiesz wszystkie aspekty prawne i finansowe leasingu, co z pewnością przełoży się na lepsze decyzje biznesowe.

W kolejnym wpisie omówimy obowiązki finansującego i korzystającego wynikające z umowy leasingu.