CO TO JEST PEŁNA KSIĘGOWOŚĆ?

Pełna księgowość to – zgodnie z nazwą – pełna ewidencja, pełny zapis wszystkich operacji finansowych, które mają miejsce w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej. Jej główną zaletą jest stworzenie kompletnego obrazu finansów firmy, umożliwiającego natychmiastowy wgląd i prowadzenie analiz. Jako największe wady i obciążenia dla przedsiębiorców wskazuje się czasochłonność i kosztowność prowadzenia tego typu dokumentacji. W artykule przybliżamy najważniejsze pojęcia związane z obsługą pełnej księgowości. 

Na wstępie warto zaznaczyć, że obok pełnej księgowości istnieje też możliwość prowadzenia księgowości uproszczonej. 

Kto może skorzystać z księgowości uproszczonej? 

Mniejsze przedsiębiorstwa mają możliwość wybierania jednego z modeli prowadzenia księgowości. Większe podmioty mogą nie mieć wyboru: od 2020 r. przekroczenie 2 mln euro przychodu (do przeliczenia stosuje się kurs NBP z 1 października roku poprzedzającego) jest równoznaczne z powstaniem ustawowego obowiązku prowadzenia pełnej księgowości. Intencje ustawodawcy są bardzo czytelne: państwo chce mieć łatwy wgląd we wszystkie większe transakcje biznesowe – możliwość ich kontroli i karania osób próbujących omijać prawo. Wysokość przychodu nie jest jedynym kryterium branym pod uwagę przy wyborze pełnej księgowości – wszystkie typy organizacji i instytucji, które są obowiązane do jej prowadzenia określa szczegółowo ustawa o rachunkowości. Należą do nich m.in. samorządowe jednostki budżetowe, jednostki działające na podstawie prawa bankowego lub otrzymujące subwencje rządowe. 

Wiele ksiąg zamiast jednej 

Uproszczona księgowość może opierać się na karcie podatkowej, ryczałcie lub podatkowej księdze przychodów i rozchodów (PKPiR). Pełna księgowość wymaga znacznie większej liczby dokumentów, w tym najważniejszych: 

• dziennik – dokument, w którym powinien znajdować się chronologiczny spis zdarzeń w danym okresie rozliczeniowym (określonym w Polityce Rachunkowości) – obowiązkowa jest numeracja zapisów i ich czytelne powiązanie z dowodami księgowymi: jeżeli suma zapisów w dzienniku jest zgodna z sumą na kontach syntetycznych, oznacza to, że operacje finansowe przedsiębiorstwa zostały poprawnie zaksięgowane (przynajmniej na poziomie zliczania kwot), 
• konta księgi głównej i konta ksiąg pomocniczych – inaczej konta syntetyczne i konta analityczne, które pozwalają a stosowanie zasady podwójnego zapisu, czyli rejestrowanie każdej operacji finansowej na kontach księgi głównej, a następnie na kontach ksiąg pomocniczych, 
• zestawienia obrotów i sald kont księgi głównej oraz ksiąg pomocniczych – dzięki zestawieniu obrotów w obu księgach można wyłowić błędy w zapisach księgowych i sprawdzić, czy została zachowana zasada podwójnego zapisu, 

• wykaz składników aktywów i pasywów – inaczej inwentarz: sporządzają go podatnicy zmieniający księgowość uproszczoną na pełną. 

Do prowadzenia pełnej księgowości konieczne jest opracowanie polityki rachunkowości i przygotowanie zakładowego planu kont. Jeżeli chodzi o formę rozliczania podatków, to przedsiębiorstwo prowadzące pełną księgowość może zastosować progresywną skalę podatkową lub podatek liniowy. Nie ma też obowiązku zatrudniania księgowego czy tworzenia całego działu księgowości – może skorzystać z usług biura rachunkowego.